Istnieje wiele teorii zarządzania. Jednym z ciekawszych opracowań, jest 6 stylów zarządzania opracowanych przez Daniela Golemana, psychologa, który stworzył pojęcie inteligencji emocjonalnej. Jakie style zarządzania rozróżnia Goleman i jakie mają one mocne i słabe strony?
Styl demokratyczny (democrative)
W demokratycznym stylu zarządzania liczy się zdanie każdego pracownika. Decyzje podejmowane są w porozumieniu z pracownikami i po wysłuchaniu ich opinii na temat danego problemu. Szef szanuje zdanie swoich pracowników i wysłuchuje ich pomysłów dotyczących rozwiązania problemu czy wprowadzenia usprawnień. Dzięki temu każdy pracownik czuje się ważny i bierze odpowiedzialność za rozwój przedsiębiorstwa i efekt wprowadzanych zmian.
Zdanie najbardziej charakterystyczne dla takiego lidera, to co sądzisz na ten temat?
Lider demokratyczny musi mieć umiejętność dobrego słuchania, nie może uważać, że zna się na wszystkim lepiej niż pracownicy i musi mieć otwartość na ich pomysły i idee. Minusem takiego stylu prowadzenia zespołu jest konieczność przedyskutowywania każdego problemu, co może wydłużać czas podejmowania decyzji ? zwłaszcza wtedy, kiedy liderowi zależy na konsensusie i zadowoleniu wszystkich pracowników i wzięcia pod uwagę oraz wyjaśnienia każdej wątpliwości. Dlatego też, style ten, choć sprzyja budowaniu atmosfery zrozumienia i sprzyja redukcji błędów, nie zawsze będzie dobrze sprawdzał się w sytuacjach w których potrzebna jest szybka decyzja (np. sytuacje kryzysowe) oraz tam, gdzie firma musi błyskawicznie reagować na zmiany na rynku.
Styl afiliacyjny (affiliative)
Manager preferujący afiliacyjny styl zarządzania nastawiony jest na ludzi i budowaniu harmonii i zrozumienia w zespole. Bardzo ważna jest tu komunikacja i unikanie nadmiernej ilości procedur. Manager wspiera zespól, chwali, daje pozytywne informacje zwrotne, pomaga. Premiuje się tu aktywność i pomysłowość pracowników. Efektem takiego stylu jest większa kooperacja, zaangażowanie, zaufanie i lojalność wobec szefa i zespołu.
Zdanie najbardziej charakterystyczne dla takiego lidera, to ludzie przede wszystkim.
Lider by mógł zarządzać w tym stylu musi być empatyczny, mieć ponadprzeciętne zdolności komunikacyjne, być uważny na wszelkie problemy i konflikty, które mogą się pojawić. Nie może też unikać negatywnego feedbacku dla pracowników o co nie trudno, kiedy lider stawia na harmonię i dobrą atmosferę.
Styl ten sprawdzi się w większości zadań (zwłaszcza przy pracy w stresie) i jest niezwykle efektywny, pod warunkiem, że pracownicy są kompetentni, a cele do osiągnięcia jasne. Bez tych zmiennych styl ten może prowadzić do chaosu (za dużo pomysłów i metod, za mało działania), obniżenia efektywności (wspieranie i pobłażanie niekompetentnemu pracownikowi), rozleniwienia pracowników (brak procedur, wspierająca postawa szefa odciążającego pracowników).
Styl autorytarny (wizjonerski visionery)
Styl ten uważany jest za jeden z najbardziej efektywnych stylów z biznesowego punktu widzenia. Oparty jest o tworzenie wizji do której zespól ma dążyć i mobilizowanie zespołu, by cel ten został osiągnięty. Lider autorytarny mówi członkom zespołu gdzie mają dojść, ale nie mówi jak mają to zrobić, dlatego też ludzie czują się ważni. Nadrzędną wartością tego stylu jest ukazanie celów ? dlatego też każdy członek zespołu wie po co robi to co robi i jakie jego praca ma znaczenie. Dzięki temu nie tylko czuje się ważny, ale wie też w jaki sposób i na podstawie jakich kryteriów jest oceniana jego praca.
Zdanie najbardziej charakterystyczne dla takiego lidera, to chodźcie za mną.
Lider, by mógł prowadzić zespół w ten sposób musi być osobą z wizją, zaangażowanym pasjonatem, który potrafi jasno i precyzyjnie przekazać cel zespołowi. Musi potrafić zainspirować zespół, dlatego tez musi być dla niego autorytetem.
Styl ten najlepiej sprawdza się wtedy, kiedy potrzebny jest nowy kierunek działań bądź w firmie wprowadzane są zmiany. Kiedy trzeba zrewaluować zadania lub nadać cel i sens temu, w jakim kierunku ma zmierzać firma. Styl ten uważany jest za najsilniej wpływający na klimat firmy.
Styl trenerski (coaching)
Najbardziej rozwijający zespół. Lider koncentruje się na słabych i mocnych stronach każdego członka zespołu i wspiera jego rozwój. Deleguje zadania i zachęca do pracy z uwzględnieniem kompetencji każdej osoby. Stara się wiązać cele osobiste pracownika z celami organizacji. Patrzy przyszłościowo, przewidując to, jakie kompetencje będą potrzebne w przyszłości. Dzięki temu, pracownicy czują, że mają przestrzeń w firmie dla realizacji swoich potrzeb.
Zdanie najbardziej charakterystyczne dla takiego lidera, to spróbuj tego.
Styl ten buduje lojalność w zespole, jednakże tam, gdzie zabraknie innych motywatorów (np. odpowiedniego wynagradzania), może owocować budowaniem silnych i kompetentnych jednostek dla konkurencji.
Od lidera styl ten wymaga dużego zaangażowania w każdego członka zespołu i nie skupiania się na najsilniejszych pracownikach. Minusem jest sytuacja w której energia lidera skierowana jest na budowanie kompetencji u osób najgorzej radzących sobie z pracą. Przy tym stylu mogą zdarzać się też takie sytuacje, w których lider pracuje nad zwiększeniem efektywności pracownika niewspółmiernie do korzyści, które pracownik przynosi.
Styl nakazowy (commanding)
W skrócie styl ten można nazwać zarządzaniem przez strach. Opiera się na ciągłym monitoringu i kontroli pracowników oraz wydawaniu im poleceń, które muszą być zrealizowane zgodnie z wymaganiami lidera. Brak tu miejsca na inicjatywę pracownika i jego pomysłowość , kreatywność, rozwój. Zadania są jednakże wykonywane szybko i poprawnie.
Zdanie najbardziej charakterystyczne dla takiego lidera, to rób co ci każę.
Ze stylem tym spotkać można się najczęściej w strukturach militarnych. Ma on negatywny wpływ w organizacji na atmosferę w firmie i może owocować zwiększoną rotacją pracowników. Dobrze sprawdza się w sytuacjach kryzysowych lub sytuacjach konfliktowych, niemniej jednak stale prowadzenie zespołu w ten sposób owocuje zanikiem aktywności i zaangażowania. Styl nakazowy bywa przydatny, ale powinien być stosowany z umiarem, w wyjątkowych sytuacjach.
Styl procesowy (normatywny ? Pacesetting)
Lider koncentruje się tu na standardach i sposobie wykonania zadania. Nacisk jest na wykonywanie działań efektywnie i zgodnie z wymogami organizacji. Lider uczy i pokazuje jak osiągnąć cel, a w razie potrzeby sam zabiera się do pracy by udowodnić pracownikom efektywność wybranej metody.
Styl ten sprawdza się tam, gdzie pracownicy są kompetentni i zmotywowani wewnętrznie do osiągania wysokich wyników (np. w działach sprzedaży). Jeśli jednak lider wprowadzi zbyt wysokie standardy, prowadzi to do demotywacji zespołu, zwłaszcza wtedy, kiedy lider pokazuje że tylko on ma wystarczające kompetencje by zrobić zadanie w sposób prawidłowy.
Zdanie najbardziej charakterystyczne dla takiego lidera, to rób to co ja ? natychmiast!.
Lider procesowy ma niską empatię, oczekuje zaś od pracowników wysokich wyników. W wielu przypadkach styl ten wywołuje u pracowników poczucie niedocenienia (trudno pobić lidera w jakości wykonywanych zadań, lider bowiem jest tu autorytetem ? bądź też jest przekonany o tym, że sam pracuje najlepiej). Choć lider procesowy wymaga od pracowników samodzielności, często nie pozwala im na inicjatywę i aktywność, zadania muszą być bowiem wykonywane w określony sposób
